شیر صنعتی یا وَلو (Valve) وسیلهای است که برای قطع و وصل جریان سیالها در خط لولهها و شبکههای لولهکشی و محیطهای صنعتی به کار میرود.
طبقهبندی شیرآلات
۱-بر اساس نوع سیال
سیالات گازی(مانند گاز ترش، گاز شیرین، بخار):
در این گروه میتوان به شیر سماوری مخروطی(Lubricated Taper Plug Valve)، شیر توپی (Ball Valve)، شیر دروازهای تخت (Flat Gate Valve) و بصورت محدود به شیر یکطرفه (Check Valve) و شیر بشقابی کروی(Globe Valve) اشاره نمود.
سیالات مایع بدون ذرات معلق (مانند آب، نفت، گازوئیل):
در این گروه میتوان به شیر دروازهای گوهای(Wedge Gate Valve)، شیر یکطرفه (Check Valve) و شیر بشقابی کروی(Globe Valve) و بصورت محدود بهشیر سماوری/(Plug Valve) و شیر توپی (Ball Valve) اشاره نمود.
سیالات حامل ذرات معلق:
در این گروه میتوان به نوعی از شیرهای اصلاح شده دروازهای (Modified Gate Valve) و شیر یکطرفه (Check Valve) اشاره نمود.
۲-بر اساس نوع بهرهگیری و موارد استفاده آنها
شیرهای سرویسهای عمومی -شیرهای سرویسها ی سنگین و سخت -شیرهای سرویسهای ویژه و مخصوص.
۳-بر اساس نوع حرکت عضو مسدود کننده جریان
حرکت خطی
حرکت خطی عضو مسدود کننده عمود بر جریان مانند: شیر دروازهای ، شیر بشقابی (کروی)
حرکت چرخشی عضو مسدود کننده مانند: شیر سماوری ، شیر توپی
حرکت اتوماتیک عضو مسدود کننده: شیر یکطرفه
شیر سماوری (Cock Valve یا Plug Valve)
شیر سماوری (به انگلیسی: plug valve یا cock valve) شیر صنعتی است که عضو مسدود کننده جریان بصورت مخروط یا استوانه می باشد
شیر توپی (Ball Valve)
شیر صنعتی است که عضو مسدود کننده جریان بصورت به صورت کره و یا نیم کرهای است که حول یک محور عمودی نسبت به جهت جریان سیال دوران می نماید.
شیر دروازه ای (Gate Valve)
شیر دروازه ای (به انگلیسی: Gate valve) گونهای از شیر صنعتی است که در آن از یک دریچه دایرهای و یا مستطیلی برای باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده میشود و گاهی اوقات به آن SLIDE VALVE نیز گفته می شود.
شیر یک طرفه (Check Valve)
شیر یکطرفه(به انگلیسی: Check valve) گونه ای از شیرهای صنعتی است که در آن سیال(گاز یا مایع) تنها می تواند در یک جهت حرکت کند و در صورت برگشت سیال، مسیر حرکت مسدود می شود.این شیرها در تجهیزات مختلف صنعتی مانند پمپ ها، جک های هیدرولیک، تجهیزات نیروگاهی و صنایع شیمیایی کاربرد دارد.
شیر بشقابی یا سوپاپی (Globe Valve)
شیر سوپاپی یا شیر بشقابی(به انگلیسی: Globe valve) گونهای از شیرهای صنعتی هستند که در آن یک دیسک که به شکل مخروط ناقص و یا نیم کره طراحی شده وظیفه کنترل جریان سیال را برعهده دارد. این دسته از شیرها در مسیرهایی عمدتا نصب میگردند که قرار است در این مسیر کار کنترل دبی جریان انجام پذیرد.
این شیرها بعلت حرکت غیر خطی سیال، مقاومت بیشتری را نسبت به انواع دیگر در برابر جریان از خود نشان میدهند.
کنترل ولو (Control Valve)
کنترل ولو یا شیر خودکار( control valve) جزء تجهیزات ابزار دقیق محسوب میگردد و در بیشتر موارد کنترل فلو ، فشار و دمای سیالات به عنوان المنت نهائی یک لوپ کنترل نقش ایفا میکند.
شیر صافی (Strainer Valve)
يک صافي Y شکل که آب ورودي را تصفيه مي کند تا از ورود اجسام خارجي موجود در آب شبکه به داخل لاستيک و صدمه ديدن جداره آن جلوگيري کند.
دیافراگم ولو (Diaphragm Valve)
یک دیافراگم ولو ، شیری است با حرکت خطی که در موارد بازکردن مسیر، تنظیم میزان جریان و همچنین بستن مسیر سیال مورد استفاده قرار می -گیرد. علت نامگذاری این شیر بخاطر وجود یک دیسک قابل انعطاف در درون آن می باشد که با نشیمنگاه شیر در قسمت بالای شیر جهت ایجاد یک آب بندی مناسب قرار گرفته است.